انگیزه پیشرفت و نظریه های آن

اﻧﮕﻴﺰش پیشرفت ﺑﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻳﺎدﮔﻴﺮی ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻴﺴﺖ. ﻳﻚ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻓﺮضی اﺳـﺖ ﻛﻪ رواﻧﺸﻨﺎﺳـﺎن آن را از راه ﻣﺸﺎﻫﺪه رﻓﺘﺎر ارﮔﺎﻧﻴﺴﻢ اﺳﺘﻨﺒﺎط می‌ﻛﻨﻨﺪ. از آن ﺟﺎ ﻛﻪ اﻧﮕﻴﺰش ﺟﻨﺒﻪ ﻓﺮضی و اﺳﺘﻨﺒﺎطی دارد ﺗﻌﺎﺑﻴﺮ مختلفی از آن ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه و ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﻫـﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺷـﺪه اﺳـﺖ و اﻳـﻦ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﻧﻮع اﻧﮕﻴﺰه دارﻳﻢ؟ و اﻳﻦ اﻧﮕﻴﺰه ﻫﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ارﺗﺒﺎط دارﻧـﺪ؟ و ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻦ ارﮔﺎﻧﻴﺴﻢ می‌ﺷﻮد.
ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﻳـﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺳﻮاﻻت ﻣﻨﺠﺮﺑﻪ ﻣﻌﺮفی نظریه‏‌‌های انگیزش ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺑﺮای ﺗﻮﺻﻴﻒ و ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ اﻧﮕﻴﺰش ﺷﺪه اﺳـﺖ ﻛﻪ در اﻳـﻦ جا ﺗﻌﺪادی از اﻳـﻦ نظریه‏‌‌های انگیزش در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻳـﺎدﮔﻴﺮی ﻣﻄﺮح میﺷﻮد.
نظریه انگیزشی مازلو آﺑﺮاﻫﺎم ﻣـﺎزﻟﻮ ﻃﺮاح ﻳـک ﻧﻈﺮﻳﻪ اﻧﮕﻴﺰشی است ﻛﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮ مهمی در آﻣﻮزش و ﭘﺮورش آﻣﺮﻳﻜﺎ داﺷـﺘﻪ اﺳـﺖ. ﻧﻈﺮﻳﻪ او مبتنی ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﻔﻬـﻮم اﺳـﺖ ﻛﻪ ارﺿـﺎی ﻧﻴﺎزﻫﺎ زﻳﺮﺑﻨـﺎی رﺷﺪ اﺳﺖ. از ﻧﻈﺮ ﻣـﺎزﻟﻮ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺧﺼﻮﺻﻴﺖ اﻧﮕﻴﺰشی ﺗﻨﻬﺎ اﺻﻞ کلی ﻛﻪ ﻋﻼﻳﻖ ﻣﺘﻨﻮع اﻧﺴﺎن را ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﭘﻴﻮند می‌دهد، گرایش ﺑﻪ ﻧﻴﺎز ﺟﺪﻳﺪ و ﺑﺎﻻﺗﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ارﺿـﺎی ﻧﻴﺎزﻫﺎی ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮ ﻇﻬـﻮر می‌ﻛﻨـﺪ و اﻧﮕﻴـﺰه اﻓﺮاد ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ از ﻧﻴﺎزﻫﺎی آﻧﻬﺎﺳﺖ و ﻟﺬا اﻧﺴﺎن در رﻓﺘﺎر ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ ارﺿـﺎی ﻧﻴﺎزﻫﺎﻳﺶ ﮔﺮاﻳﺶ دارد.
اصطلاح انگیزش از فعل لاتین movere به معنی حرکت دادن مشتق شده است مفهوم کلی جنبش( تحرک) منعکس کننده این تصور عام است که انگیزش چیزی است که ما را به جنبش و تحرک وادار و کمک می‌کند تا تکلیف خود را کامل کنیم( شهر آرای۱۳۸۶) .انگیزش به حالت‌های درونی ارگانیزم که موجب هدایت رفتار او به سوی نوعی هدف می‌شود اشاره می‌کند.
مثلا وقتی که می‌پرسیم چرا فلان شخص رفتار خاصی را انجام داد به دنبال انگیزه او هستیم( همان) .هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین انگیزه پیشرفت، منبع کنترل، خودپنداره و پیشرفت تحصیلی در دانش­آموزان سال اول متوسطه نواحی پنج­گانه تبریز بود.
یافته‏‌ها و نتایج محققین مدلهای مختلفی برای توصیف چگونگی شکلگیری انگیزه پیشرفت یا علل عدم گرایش به ان ارایه نموده اند.
اجتناب از موفقیت یا پیشرفت به شیوه‏‌‌های مختلفی در روان تحلیلگری، انسان گرایی، نظری‏‌‌های جامعه شناختی و نظریه‏‌‌های انگیزشی توصیف شده است.

منبع : مقاله انگیزه پیشرفت و نظریه های آن